Onderzoeksvaardigheden, voorjaar 2004
Leertaak 11

Experimenten en surveys

Achtergrond

Een onderzoeker gebruikt een experiment om systematisch en gecontroleerd variatie aan te brengen in een (onafhankelijke) variabele. Zo kan een eventueel causaal verband worden aangetoond tussen deze variabele en een andere (afhankelijke) variabele.

Er zijn verschillende vormen mogelijk. We kunnen experimenten doen met controlegroep, zonder controlegroep, met meting vooraf en achteraf, alleen met meting achteraf, enzovoort. Een opzet waarin we geen vergelijkingsbasis hebben, dus waarin we geen verantwoorde uitspraak kunnen doen over het effect van de ingreep op de onafhankelijke variabele, noemen we een pre-experiment. Als we een vergelijkingsbasis inbouwen, om zoveel mogelijk storende factoren te vermijden, hebben we een (echt) experiment opgezet. Idealiter kiest de onderzoeker zijn groepen random. Een experiment zonder randomisatie noemen we een quasi-experiment.

In een survey wordt een groot aantal onderzoekseenheden systematisch ondervraagd of geobserveerd. Surveys zijn bruikbaar voor beschrijvend of verkennend onderzoek, maar minder voor toetsend onderzoek. Een survey is nooit geschikt voor het aantonen van oorzakelijke verbanden: we hebben geen zicht op de volgorde van verschijnselen, dus een verklaring middels een survey zal niet valide zijn.

We kunnen verschillende vormen van surveys onderscheiden door te kijken naar de periode waarbinnen gegevens worden verzameld: soms gebeurt dat eenmalig, bij andere onderzoeken juist gedurende langere tijd (longitudinaal).

Leerdoel

Na het voltooien van deze taak kun je

• verschillende vormen van experimenten en surveys beschrijven;
• de bruikbaarheid van experimenten en surveys voor verschillende onderzoeksdoelen beoordelen;
• bij een eigen onderzoeksopzet een geschikte vorm selecteren.

Instructie

1. Bekijk de slides over experimenten en surveys. (wordt nog toegevoegd)
2. Beschrijf beknopt een experiment of survey dat je zou kunnen gebruiken in je eigen onderzoeksopzet. Beargumenteer waarom de gekozen vorm geschikt is.

Product

• Ontwerp van een experiment of survey, met verantwoording.

Evaluatie

• Heb je standaard-terminologie (pre-, quasi-, experiment, momentopname, longitudinaal, etc.) gebruikt voor het aanduiden van de gekozen vorm?
• In het geval van een experiment: zijn de groepen, meetmomenten en randomisaties helder gespecificeerd, bijvoorbeeld in een schema? Is het duidelijk in hoeverre je storende factoren hebt uitgeschakeld?
• In het geval van een survey: zijn de meetmomenten duidelijk gespecificeerd? Heb je beschreven welke onderzoekseenheden je betrekt bij het survey? Indien van toepassing: kun je je onderzoek als prospectief of retrospectief karakteriseren?