Interview met Carsten Rütz

(Van te voren praten we al wat, en het jaar tussen de middelbare school en de universiteit komt ter sprake:) Ik was in Keulen, daar zat ik op de uni, dat was een mix tussen bedrijfskunde en informatica, maar het bleek niet helemaal te zijn wat ik wilde.

(En dan de eerste vraag:) Waarom ben je informatica gaan doen? Dat was heel lang gepland, eigenlijk. Ik heb al op school informaticavakken gehad, en het was redelijk duidelijk dat ik dat heel leuk vond. Ik ben gaan kijken wat ik daar mee kan doen, en heb part-time, de laatste drie jaar van de middelbare school, daarnaast gewerkt, dingen die met computers te maken hadden.

Wat voor soort werk? Nou gewoon, op een kantoortje, diegene die voor alles verantwoordelijk is wat niet werkt. Dingen repareren. Zelf nog een paar dingen free-lance gemaakt, zoals het ontwerpen van een database. Wat heb ik verder nog gedaan, dat weet ik eigenlijk niet meer. Een paar kleine dingen. Het was ook dat ik meer wilde weten dan dat, want het is niet te vergelijken met die part-time baan, wat ik hier doe.

Heb je nog getwijfeld over andere studierichtingen? Nee, eigenlijk niet. Het was eigenlijk duidelijk dat ik informatica ging doen. Mij trekt ook een beetje het exacte, en aan de andere kant die manier van nadenken. Je hebt wel wiskundige exactheid, die dan ook bij de informatica wordt toegepast.

Meer de praktische kant? Ja, ook. Maar ik vind de theoretische kant ook steeds leuker.

Waarom Nijmegen? Waar kom je vandaan? Keulen, daar in de buurt.

Dus je bent daarvandaan hier naar toegekomen? Eén jaar daartussen. En dan heb ik gewerkt, en op de uni gezeten. Maar dat was niet echt het goede, en dan ben ik gewisseld. Ik heb nog naar andere universiteiten in Nederland gekeken, maar deze beviel het best, want het was een kleine studie, informatica, met heel weinig mensen, en heel persoonlijke begeleiding. Op die intree-dagen hadden ze toen ook een best goed programma, vond ik, dat me heel erg aansprak.

Maar je bent ook naar intree-dagen van andere universiteiten toegeweest? Nee, ik ben eigenlijk alleen maar hier gaan kijken.

Maar je hebt wel folders van andere universiteiten bekeken? Ja, folders, en de indruk die dat achterliet, zeg maar. Maastricht bijvoorbeeld: Ik ben er niet naartoe geweest, maar ik weet van een aantal mensen hoe het daar is, en ik had wel gelezen dat ze bijvoorbeeld de informatica-opleiding meer de kant van AI opsturen, en dat was niks voor mij. Dus ben ik maar hier naartoe gegaan.

En waarom de universiteit en niet bijvoorbeeld een HBO? Ja, aan de ene kant is het praktisch, dat vind ik wel mooi. Maar ik wil toch eigenlijk nog iets meer. Ik wou wel ook de theoretische kant hebben en gewoon meteen door naar de master kunnen. Het HBO is praktischer, maar je hebt wel wat minder theorie daarbij, lijkt mij.

Is het wat je ervan verwachtte? Is wat je hier krijgt ongeveer wat je verwachtte dat je zou krijgen? Eigenlijk helemaal, ja. Nou had ik niet van te voren gekeken naar wat de colleges nu zijn. Ik wist niet wat daar precies bijkomt, maar wel de groffe structuur dus.

Niet van: het is veel schoolser of veel theoretischer... Nee, het is precies dat wat ik daarvan had verwacht. Dat komt eigenlijk heel goed overeen met wat ik dacht dat het zou zijn. Ja, ik had ook wel verwacht dat informatica veel met wiskunde te maken heeft. Vandaar dat ik daar dan ook niet verrast over was.

Wat wil je na de studie gaan doen, heb je daar een beeld van, van wat voor soort werk er na de studie aankomt, of merk je dat later wel? Nee, dat heb ik wel zoiets van dat merk ik later wel. Want ik denk, ik heb nog vier jaar, minstens, om te studeren. Nee, daar maak ik me eigenlijk nog niet druk om.

Maar heb je wel een idee wat er zou kunnen? Ik heb een paar ideeën van wat niet zou kunnen en van wel zou kunnen, maar waar ik terecht kom weet ik nog niet. Wat ik niet graag zou willen doen is systeembeheerder of zo, die op een kantoor zit en verantwoordelijk is voor alle dingen die gebeuren. Want dat is wel leuk als een baan op zich, maar op den duur word ik daar gewoon beu van, de kleine probleempjes van users op te lossen. Ook hebben de mensen die daar zitten vaak een veel betere opleiding, maar moeten toch dat soort dingen de hele tijd doen. Je bent niet altijd bezig met iets leuks, waar je alles wat je geleerd hebt kunt toepassen, maar heb je altijd van die simpele vragen waar je ontzettend veel tijd aan kwijt bent.

Maar ben je met de studie begonnen met het idee van, "dan kan ik dit later worden", of meer van "ik vind het een interessant onderwerp en we zien wel wat het later wordt"? Zowel als ook. Het is eigenlijk een mix daarvan. Ik studeer wel om in een bepaalde hoek terecht te komen, maar ik vind het onderwerp op zich ook ontzettend leuk. Dus ik ga niet alleen studeren om het af te maken, maar ook om iets te weten te komen.

Dus het is niet zo dat je zegt: ik wil een goedbetaalde baan... Nee, dat is niet genoeg. Dat zou ik ook saai vinden. Dan zou ik bedrijfsmanagement gaan studeren of zo. Er is niets mis met bedrijfsmanagement... (lacht) Het is niet dat ik alleen er op uit ben om een goeie baan te krijgen, en veel geld te verdienen. Als het inhoudelijk niet klopt dan heb je er niks aan, volgens mij.

Maar een grote organisatie of een klein bedrijfje, dat weet je nog niet? Nee, dat weet ik echt nog niet. Ik zou misschien liever voor een grote organisatie kiezen, vanwege de mogelijkheden om je verder te ontwikkelen. Dan heb je vaker de mogelijkheid om over te stappen naar het buitenland of ook binnen de organisatie van plek te wisselen en dat soort dingen. Je hebt een breder beeld, bredere mogelijkheden.

Ken je ook mensen die al aan het werk zijn? Nee, niet echt. Wel een aantal dingen gelezen daarover. Ik heb een aantal stages gelopen in kleinere bedrijfjes, en dan zie je wel, het kan ontzettend leuk zijn, maar het is wel meestal zo dat het, op een gegeven moment, gewoon niet verder gaat. Je hebt dan je baan, je doet dit, en dat blijf je ook maar doen. Dus er is niet de mogelijkheid dat ze je aanbieden één dag per week gewoon eruit te stappen en te zeggen ik ga iets heel anders doen. Bijvoorbeeld, je hoort van grote bedrijven soms dat ze programma's hebben om je verder te ontwikkelen. En daar heb ik het gevoel, dat je dat bij kleine bedrijfjes vaak niet hebt. Dat wil niet zeggen dat ik daar niet straks ga werken.

Wat heb je voor je studie gedaan? Middelbare school, er was een speciale opleiding daarbij, een beetje de informatica-kant.

Een speciale middelbare school voor informatica? Ja, zo zou je dat kunnen zeggen. Het was allemaal een beetje gemengd. Je had meer informatica-vakken dan op een normale middelbare school, ook in het vakkenpakket aan het eind, dus bij de tentamens zat dan ook één informatica-vak erbij. Het hele vakkenpakket dat je koos was er op afgestemd dat je eigenlijk die kant op ging. Je had wel ook de normale vakken, dus in totaal een beetje meer vakken dan normaal. Het diploma was verder gewoon het standaard-diploma. Er was nog een extra diploma erbij voor het informatica gedeelte, maar dat is bijna waardeloos op de arbeidsmarkt.

Je hebt het daardoor hier wel makkelijker gehad? Ja, qua basis is het wel heel handig. Je hebt wel een paar dingen al gezien.

De meeste andere mensen uit je klas zijn ook universiteit gaan doen? Eh, nou niet allemaal, nee. Ik weet eigenlijk niet helemaal zeker wie er nu allemaal naar de universiteit is gegaan. Ik zou schatten rond de helft.

Hoe woon je? Op kamers. In een studentenhuis. Zestien mensen op de gang. Wel een hele leuke gang, dus dat bevalt heel goed. Ik ben blij dat ik zo'n leuke gang heb gekregen, want dat maakt wel heel veel uit.

Meteen uit Duitsland direct daar terecht gekomen of heb je eerst nog ergens anders gewoond? Nee, direct daar.

Dus je blijft daar wel de komende tijd zitten? Ja, vooreerst wel.

En dan heb je sanitair gemeenschappelijk of zo, hoe werkt dat? Veel dingen zijn gemeenschappelijk. Als de gang leuk is, is dat niet zo moeilijk, want als die mensen een beetje erop letten dat het een beetje schoon blijft, dan...

En dat zijn ook vrienden van je inmiddels? Sommige wel, niet allemaal. 't Is wel een leuke mogelijkheid om mensen te leren kennen.

En in Keulen woonde je gewoon thuis? Ja, precies (lacht)

Hoe vaak ga je naar huis? Gemiddeld eens in de anderhalve maand, soms één keer per maand. Meestal gewoon een normaal weekend. Ja, en tijdens de vakantie.

Doe je nog iets anders behalve informatica? Heb je hobbies? Ik schaats graag. Ik sport sowieso graag. Soms race-fietsen, maar gewoon voor de lol, niet echt in ploegen.

En schaatsen ook gewoon zelf? Ja, gewoon zelf. En ook niet hard schaatsen, maar op hockey-schaatsen, gewoon op de ijsbaan.

En verder je studie? Dat kost genoeg tijd? Ja, verder de studie, dat kost sowieso tijd. Verder lees ik nog graag. Ik zit nog te denken wat ik verder nog doe zo, doorgaans. Ja, met mijn vrienden afspreken natuurlijk. Ik zit niet altijd in mijn eentje op die kamer (lacht)

Hoeveel tijd kost de studie je? Gaat de meeste tijd daarmee op? In het eerste jaar was het wel redelijk veel, maar het ging dan ook goed. Het kost, zou ik zeggen, veertig uur per week, dat was gewoon full time. Nu probeer ik een beetje in te perken, dat het niet meer zo veel is, en het gaat nog steeds goed.

Wat vind je leuke vakken? Is er iets dat er uitspringt als echt heel bijzonder? Ik was aan het begin een beetje bang voor wiskunde. Voor nog meer wiskunde. Ik had daar geen moeilijkheden mee op de middelbare school, maar ik was wel een beetje bang, zo van "wat komt er op me af?" Maar ik begin het steeds leuker te vinden dus misschien dat ik ook wel als bijvak wiskunde ga kiezen. Dus dat is één ding dat ik leuk vind. En voor de rest programmeervakken, eigenlijk.

Standaard programmeervakken? Ja, P1 en P2 heten die. Dat is gewoon leren programmeren. In dit geval met C++ maar dat maakt niet uit, welke programmeertaal. Ik vind het wel leuk om dat te doen.

En wat vind je een vervelend vak? Of vind je alles leuk? Nee, ik zou niet kunnen zeggen dat ik één vak echt vervelend vind. Dat hangt er een beetje vanaf hoe de docent het vak geeft (lacht) Dus er zijn wel vakken waarbij ik zeg van, nou die zijn niet helemaal goed gegeven, dat zou je beter kunnen doen of het aantrekkelijker maken.

Heb je het afgelopen jaar iets gedaan of gemaakt waar je trots op bent? Qua informatica, qua studie. Ik zou niet zeggen dat het een enkel ding is. Je hebt wel vaker dingen waarvan je vooraf denkt dat het heel moeilijk is, en dan heb je wel een tijd nodig om het te snappen, maar dan snap je het helemaal. En dat geeft wel zo'n kick. Dat heb ik wel vaker. Dat komt voor bij het schrijven van een artikel, of dat kan bij een programma zijn. Bij een programma kan ik me dat nog goed herinneren, dat was echt een mooi programma, dat uiteindelijk heel kort was, maar dan echt heel erg mooi gemaakt, qua structuur. Daar zat ik aan het begin te twijfelen of ik het wel aankon. Zo van, wat moet ik hier nu mee? En, aan het eind: "nu is het toch gelukt"! Dus dat geeft wel een kick.

Wat ik kan ik verder nog vragen? Ik heb hier nog staan: wat voor computer heb je? Maar dat is een enorme nerd-vraag... (lacht) Dat is altijd wel leuk, ik zie dat soms in de krant, dat ze experts echt naar dat soort banale dingen vragen. Bijvoorbeeld iemand die heel veel met auto's doet of zo, die ga je dan vragen in wat voor auto rijd je? En dan rijdt hij in zo'n rotding...

Dus wat voor computer heb je? Gewoon, een doodgewone computer.

Een notebook of een desktop? Een desktop. Ja, wat zit erin? Intel Core 2 Duo, maak ik een beetje reclame, en verder eigenlijk niets...

En je draait Windows? Nee, Linux.

Linux? Ja. Fanatiek.

Debian? Nee. Ubuntu. Ja, dat is een Debian-derivaat.

En het beheren daarvan dat vind je niet moeilijk? Want ik heb voor het beheren van mijn Linux een vriendje... Dat was één van die dingen waarmee ik ook al vijf jaar geleden begonnen ben. Dat was iets dat ik leuk vond. Dat was ook tijdens één van mijn stages een onderwerp...

En hoe heb je dat dan geleerd? Van een vriendje? Nee, eigenlijk niet. Nee, dat is gewoon lezen, lezen, lezen. En boos worden op je computer (lacht).

En heb je ook een netwerk bij je studentenhuis? Ja, we hebben een mooie aansluiting op internet. 100 megabit.

100 megabit, met z'n allen? Ja, maar daar merk je niks van dat dat met z'n allen gedeeld wordt.

En staat je computer ook permanent aan als server dat je er vanaf hier bij kan? Dat zou ik kunnen doen, maar dat doe ik niet.

Nog wat over je familie, als je dat niet erg vindt... Hebben je ouders een duidelijk beeld van wat je hier doet? Dat is een beetje moeilijke vraag...

Komen ze met computervragen ook bij jou? Ja, ook wel eens, natuurlijk wel. Als je informatica doet dan ben je thuis natuurlijk verantwoordelijk voor alles wat kapot gaat. Maar nu dat ik uit huis ben moeten ze dat zelf doen.

Heb je broertjes en zusjes? Eén zusje. Maar, terug op die vraag, ik denk wel dat ze een beeld hebben van wat ik doe, maar ik ga hen niet specifiek uitleggen wat ik nu aan het doen ben. Ze weten wel dat bij informatica bepaalde dingen horen zoals wiskunde natuurlijk, en ook programmeren, daar kunnen ze zich iets bij voorstellen, maar als ik dan kom aanzetten met "we maken Turing machines", nou, dan houdt het een beetje op. Dan ga ik niet meer precies uitleggen wat het allemaal is. Maar ik denk dus niet dat ze een heel goed beeld hebben van wat ze hier in detail doen.

En je ouders betalen je studie helemaal? Of je werkt erbij? Nee, ik heb gelukkig studiefinanciering, uit Duitsland.

Je zus doet ook iets exacts, of die zit nog op school? Iets exacts? Nee, ze zat nog op school tot voor twee of drie maanden, en die zit nu in Italië. Ze heeft me net nog gebeld. In Rome, ze is daar als au pair.

Ze weet nog niet wat ze daarna gaat doen? Nog niet precies. Maar ze heeft een opleiding gevolgd die met talen te maken heeft. Die gaat die kant op.

Okee... heb je zelf nog iets? Ja... De begeleiding is hier gewoon heel persoonlijk tenminste als je dat wilt, de docenten kennen je ook op den duur gewoon. Dat vind ik gewoon mooi, het is niet een opleiding waar niemand je kent. Je kunt op de kamer van de docent langsgaan en zeggen, "hoe zit dat, kun je me hiermee even helpen?"

Is het ook zo dat de studenten een gemeenschap vormen, dat je een sociaal netwerk hebt aan de studenten? Ook wel. Niet zo heel erg zou ik zeggen, maar je kent elkaar in ieder geval wel. Het is niet zo dat ik met iedereen van die studenten nu buiten de universiteit omga.

Dus je hebt het sociale netwerk van de universiteit en van je studentenhuis... Plus van taalcursussen nog.

Daar heb ik helemaal niet naar gevraagd: je hebt hier nog een taalcursus gevolgd. Heb je inmiddels alle taaldiploma's gehaald die er zijn? Het staatsexamen of zo? Ja, iets soortgelijks.

Was dat nog moeilijk? Nee, omdat ik daarvoor al een beetje Nederlands geleerd had niet.

Je had hiervoor al Nederlands geleerd? Waarom? Ja, vlak voordat ik hier naartoe kwam. Ik wou kijken of dat wel lukt, of ik dat mooi vind, of ik die taal überhaupt interessant vind.

Is dat moeilijk, om als je Duitser bent Nederlands te leren? Ik zou gokken dat het andersom moeilijker is (lacht) Nee, ik vond het niet zo heel erg moeilijk.

Dat de docenten je hier kennen is misschien ook een verschil in cultuur tussen Nederland en Duitsland? Ja, dat zou kunnen. Hoewel het hier ook niet overal zo is, dus ik zou dat wel per opleiding onderscheiden. Bij psychologie bijvoorbeeld. Daar kent vaak niemand van de docenten je, dat is gewoon te groot.

Okee, zullen we het hierbij laten? Ja, okee.

(Als het interview al voorbij is mailt Carsten nog:) Ik dacht net nog na over je vraag "wat wil je na je studie gaan doen?" In ieder geval niet acht uur per dag achter het beeldscherm zitten! Dat was ik vergeten om te zeggen.... Het moet wel iets meer met mensen te maken hebben :)